De Heer kent al de zijnen – bij 1 Korintiërs 13:13 (geloof, hoop en liefde)

Melodie: LvdK 20 / LB 146a (Laat ons nu vrolijk zingen). Voor andere melodieën zie onder.
Bij: 1 Korintiërs 13: 1-13, m.n. vers 13.
Auteur: Philipp Spitta (1801-1859)
Titel: ‘Es kennt der Herr die Seinen’, uit: Evangelisches Gesangbuch, Gesang 358
Thema’s: geloof, hoop en liefde.

1       De Heer kent al de zijnen
         en heeft hen steeds gekend:
         de groten en de kleinen
         op ieder continent.
         Hij laat ook ons niet zwerven,
         maar leidt ons met zijn stem.
         In leven en in sterven
         behoren wij aan Hem.

2       De Heer kent van de zijnen
         geloof dat niet aanschouwt
         en toch de Onzichtbare,
         als zag het Hem, vertrouwt.
         Geloof, dat uit het Woord is
         en met dat Woord zich voedt,
         leert ons daarvoor te buigen,
         getuigen: God is goed!

3       De Heer kent van de zijnen
         de hoop, die leven doet
         en vrolijk licht laat schijnen:
         zo vult Hij ons met moed.
         Die hoop straalt om ons leven,
         zet waarheid rijk in bloei;
         wil, als een plant, ons geven
         een wonderlijke groei.

4       De Heer kent van de zijnen
         de liefde als een vrucht
         van Vaderlijke liefde,
         waar elk van ons naar zucht.
         Die liefde is geduldig,
         vol goedheid, keer op keer;
         verdraagzaam en zorgvuldig,
         verheugt zich in de Heer.

5       Zo kent de Heer de zijnen,
         die Hij steeds heeft gekend:
         de groten en de kleinen
         op ieder continent.
         Hij kent ons aan genade,
         die zijn Geest in ons werkt
         en aan geloof, hoop, liefde
         waarmee de Heer ons sterkt.

6       Heer, help ons zo geloven
         en houd ons stevig vast.
         Laat niets de hoop wegroven;
         geef liefde die verrast.
         En laat die dag verschijnen,
         waarop elk mens U ziet
         en Christus ons, de zijnen,
         de ereplaatsen biedt.

KvH, 6 juli 2025

Voor een toelichting kijk onder de foto’s, waarvan er ook op Facebook één is geplaatst.

Toelichting
Dit lied is een vertaling en bewerking van het lied ‘Es kennt der Herr die Seinen’, een gezang van Karl Johann Philipp Spitta (1801-1859), kortweg: Philipp Spotta. Hij werd geboren in Hannover en was eerst horlogemaker. Op latere leeftijd werd hij pastor bij diverse Evangelisch-Lutherse kerken in Duitsland. Hij was een dichter, die vooral gezangen schreef.
Dit lied maakte Spitta bij 1 Korintiërs 13:1-13, vooral bij vers 13. Ik trof het aan het Evangelisches Gesangbuch als Gesang 358. Het sprak me aan en daarom heb ik het vertaald en bewerkt.
Bij die vertaling heeft Jaap Jonker mij weer geholpen met enkele knelpunten in het Duits, terwijl Kees Smits meer meedacht bij de tekst en berijming. Hartelijk dank voor jullie waardevolle input!

Mijn vertaling volgt de Duitse tekst over het algemeen vrij aardig, maar ik heb op onderdelen me bepaalde vrijheden veroorlooft. Zo gaat het in het Duits in de verzen 1 t/ 5 over de Heer, die de zijnen kent; die hen herkent aan geloof, hoop liefde, genade, enz. Pas in vers 6 gaat Spitta van hen naar ons/wij. Kees Smits wist me over te halen het lied vanaf het begin wat persoonlijker te maken. Zo beginnen vers 1 en 4 wel identiek (De Heer kent de zijnen en heeft hen steeds gekend), maar heb ik het ons/wij meer door het lied verweven. Vers 4 is misschien wel het meest vrij vertaalde vers; ik vond het mooi om daar wat meer aan 1 Korintiërs 13 te ontlenen. Het slot van vers 6 zingt van de Heer, die ‘ons, als de zijnen de ereplaatsen biedt’. Letterlijk staat er een bede: ‘laat ons, als de uwen, aan uw rechterhand staan.’ Dat zou te houterig klinken, en daarom koos ik voor de weergave ‘ereplaatsen’. Want het is een voorrecht om eens op Gods nieuwe wereld naast Hem te mogen staan.

De melodie van EG 358 is mij onbekend en nogal droevig; niet echt passend bij de inhoud van het lied. Mijn favoriet is LvdK 90 / LB 146a (Laat ons nu vrolijk zingen).
Andere mogelijke melodieën zijn: GKb 78 (Hoe zal ik U ontvangen); LvdK 90 ~ LB 902 (Is God de Heer maar voor mij); LvdK 183 / LB 576 (O Hoofd vol bloed en wonden); LvdK 288 / LB 747 (Eens komt de grote zomer); LvdK 303 / LB 968 (De ware kerk des Heren); LvdK 409 / LB 864 (Laat ons de Heer lofzingen).

Ik heb ook een overdenking over 1 Korintiërs 13 geplaatst op 14 februari 2025. Daar staat de eerste versie van het lied bij. Daarna heb ik nog maanden met de tekst gestoeid, tot aan deze versie.

In het Nederlands is eerder een korte en zeer vrije bewerking van dit lied gemaakt: JdH 36 (De Heer kent al de Zijnen) Het telt 3 coupletten en is gemaakt op muziek van F. Mendelsohn; een melodie, die ook niet zo bekend is. De tekst is erg ouderwets.

Tot slot: wie benieuwd is naar de Duitse tekst van de 6 verzen, vindt hier een link naar het origineel: https://www.jesus.de/liederschaetze/es-kennt-der-herr-die-seinen/

Op YouTube vond ik ook een versie, waarbij de organist dit lied speelt op een andere, onbekende, maar prachtige en vrolijke melodie van EG 501 (Wie lieblich ist der Maien), gemaakt door Johann Steurlein (1575). Link: https://www.youtube.com/watch?v=W5fq_WPk4mo